Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’da Düzenlenen Parasal Sınırlar ve İdari Para Cezaları Artırıldı
A. GİRİŞ
20 Aralık 2024 tarihli ve 32758 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “6502 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunun 68’inci ve Tüketici Hakem Heyetleri Yönetmeliği’nin 6’ncı Maddelerinde Yer Alan Parasal Sınırların Artırılmasına İlişkin Tebliğ” ile söz konusu maddelerdeki parasal sınırlar 2025 yılı için yeniden belirlenmiştir.
Ayrıca, 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun (“Kanun”) hükümlerine aykırılık hâllerinde 2025 yılında uygulanacak idari para cezası tutarları da aynı tarihli ve sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “6502 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunun 77’nci Maddesine Göre 2025 Yılında Uygulanacak Olan İdari Para Cezalarına İlişkin Tebliğ” ile yeniden düzenlenmiştir.
B. TEBLİĞLER KAPSAMINDAKİ ÖNEMLİ DÜZENLEMELER
1. Tüketici Mahkemesine Başvuruda Uygulanacak Parasal Sınırlar Bakımından Düzenleme
6502 sayılı Kanun’un tüketici hakem heyetine başvuru yolunu düzenleyen 68’inci maddesinin dördüncü fıkrası ile Tüketici Hakem Heyetleri Yönetmeliği’nin (“Yönetmelik”) 6’ncı maddesinde öngörülen düzenlemelere göre bu maddelerdeki parasal sınırlar, her takvim yılı başından itibaren geçerli olmak üzere yeniden değerleme oranında artırılarak uygulanacaktır. Söz konusu yeniden değerleme oranı, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun mükerrer 298’nci maddesi uyarınca tespit ve ilan edilmekte olup, 2024 yılı için yeniden değerleme oranının %43,93 olarak belirlenmesiyle, söz konusu maddelerdeki parasal sınırlar da %43,93 oranında artırılarak yeniden belirlenmiştir.
Yeniden değerleme sonrasında, tarafların 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu’ndaki hakları saklı kalmak kaydıyla, değeri 149.000 Türk lirasının altında olan uyuşmazlıklarda, il veya ilçe tüketici hakem heyetlerine başvuru yapması zorunludur. Başvurular, tüketicinin yerleşim yerinin bulunduğu veya tüketici işleminin yapıldığı yerdeki tüketici hakem heyetine yapılabilecek olup, tüketici hakem heyetinin bulunmadığı yerlerde ise ilçe kaymakamlığına yapılabilecektir.
Uyuşmazlık değerinin 149.000 Türk lirasının üzerinde olduğu durumlarda ise taraflar, yetkili ve görevli tüketici mahkemesine başvurabilecektir. Tüketici mahkemelerinde görülecek davalarda yetki kuralları bakımından 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu hükümleri uygulanacak olmakla birlikte, 6502 sayılı Kanun’un 73’ncü maddesinin beşinci fıkrasına göre tüketici davalarının, tüketicinin yerleşim yerinin bulunduğu yerdeki tüketici mahkemesinde de açılabilmesi mümkündür.
2. İdari Para Cezası Miktarları Bakımından Düzenleme
6502 sayılı Kanun’un 77’nci maddesindeki idari para cezası miktarları, 2025 yılı için belirlenen %43,93’lük yeniden değerleme oranında artırılmıştır. Bu kapsamda dikkat çeken değişiklikler şu şekildedir:
(i) Tüketici sözleşmelerinde haksız şartların kullanılması durumunda, Bakanlıkça verilecek süre içinde bu haksız şartın sözleşme metninden çıkarılmaması hâlinde, aykırılığın tespit edildiği her bir sözleşme için 3.126 Türk lirası idari para cezası uygulanacaktır.
(ii) Kanun’un 6’ncı maddesine aykırı olarak bir mal veya hizmetin satışından kaçınanlar hakkında aykırılığı tespit edilen her bir işlem veya sözleşme için 3.166 Türk lirasından az olmamak üzere satışından kaçınılan mal veya hizmetin tüm vergiler dahil toplam satış fiyatının yüzde onu kadar idari para cezası uygulanacaktır.
(iii) Tüketici kredisi sözleşmeleri ve konut finansmanı sözleşmelerine ilişkin olarak Kanun hükümlerine aykırılık hallerinde 15.800 Türk lirası idari para cezası uygulanacaktır.
(iv) Süreli yayın kuruluşlarınca düzenlenen promosyon uygulamaları bakımından Kanun hükümlerine aykırılık hallerinde süreli yayın kuruluşları hakkında 79.142 Türk lirası; aykırılık ülke genelinde dağıtımı yapılan süreli yayın ile gerçekleştirilmiş ise 1.583.405 Türk lirası idari para cezası uygulanacaktır. Aykırılığın devamı hâlinde, reklam ve ilanın durdurma zorunluluğunun doğduğu tarihten itibaren her sayı/gün için 158.305 Türk lirası idari para cezası uygulanacaktır.
(v) Kanun’da düzenlenmiş yenilenmiş ürünler hükmüne aykırılık hâllerinde ise yenileme yetki belgesi gerektiren mallarla ilgili olarak belgesi olmaksızın yenileme faaliyetinde bulunulması hâlinde 2.542.198 Türk lirası; yenilenmiş ürün satışında tespit edilen aykırılık ve eksikliklerle ilgili olarak her bir işlem için 2.540 Türk lirası idari para cezası uygulanır.
C. SONUÇ
1 Ocak 2025 itibariyle yürürlüğe giren yukarıda bahsedilen değişiklikler ile tüketici hakem heyetine başvuru için belirlenen parasal sınırlar ve 6502 sayılı Kanun hükümlerine aykırılık hâllerinde uygulanacak idari para cezaları %43,93 oranında artırılarak yeniden belirlenmiştir.
Daha fazla bilgi ve destek için info@lbfpartners.com adresinden bizimle iletişime geçebilirsiniz.
LBF Partners Hukuk Bürosu
20 Aralık 2024 tarihli ve 32758 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “6502 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunun 68’inci ve Tüketici Hakem Heyetleri Yönetmeliği’nin 6’ncı Maddelerinde Yer Alan Parasal Sınırların Artırılmasına İlişkin Tebliğ” ile söz konusu maddelerdeki parasal sınırlar 2025 yılı için yeniden belirlenmiştir.
Ayrıca, 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun (“Kanun”) hükümlerine aykırılık hâllerinde 2025 yılında uygulanacak idari para cezası tutarları da aynı tarihli ve sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “6502 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunun 77’nci Maddesine Göre 2025 Yılında Uygulanacak Olan İdari Para Cezalarına İlişkin Tebliğ” ile yeniden düzenlenmiştir.
B. TEBLİĞLER KAPSAMINDAKİ ÖNEMLİ DÜZENLEMELER
1. Tüketici Mahkemesine Başvuruda Uygulanacak Parasal Sınırlar Bakımından Düzenleme
6502 sayılı Kanun’un tüketici hakem heyetine başvuru yolunu düzenleyen 68’inci maddesinin dördüncü fıkrası ile Tüketici Hakem Heyetleri Yönetmeliği’nin (“Yönetmelik”) 6’ncı maddesinde öngörülen düzenlemelere göre bu maddelerdeki parasal sınırlar, her takvim yılı başından itibaren geçerli olmak üzere yeniden değerleme oranında artırılarak uygulanacaktır. Söz konusu yeniden değerleme oranı, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun mükerrer 298’nci maddesi uyarınca tespit ve ilan edilmekte olup, 2024 yılı için yeniden değerleme oranının %43,93 olarak belirlenmesiyle, söz konusu maddelerdeki parasal sınırlar da %43,93 oranında artırılarak yeniden belirlenmiştir.
Yeniden değerleme sonrasında, tarafların 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu’ndaki hakları saklı kalmak kaydıyla, değeri 149.000 Türk lirasının altında olan uyuşmazlıklarda, il veya ilçe tüketici hakem heyetlerine başvuru yapması zorunludur. Başvurular, tüketicinin yerleşim yerinin bulunduğu veya tüketici işleminin yapıldığı yerdeki tüketici hakem heyetine yapılabilecek olup, tüketici hakem heyetinin bulunmadığı yerlerde ise ilçe kaymakamlığına yapılabilecektir.
Uyuşmazlık değerinin 149.000 Türk lirasının üzerinde olduğu durumlarda ise taraflar, yetkili ve görevli tüketici mahkemesine başvurabilecektir. Tüketici mahkemelerinde görülecek davalarda yetki kuralları bakımından 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu hükümleri uygulanacak olmakla birlikte, 6502 sayılı Kanun’un 73’ncü maddesinin beşinci fıkrasına göre tüketici davalarının, tüketicinin yerleşim yerinin bulunduğu yerdeki tüketici mahkemesinde de açılabilmesi mümkündür.
2. İdari Para Cezası Miktarları Bakımından Düzenleme
6502 sayılı Kanun’un 77’nci maddesindeki idari para cezası miktarları, 2025 yılı için belirlenen %43,93’lük yeniden değerleme oranında artırılmıştır. Bu kapsamda dikkat çeken değişiklikler şu şekildedir:
(i) Tüketici sözleşmelerinde haksız şartların kullanılması durumunda, Bakanlıkça verilecek süre içinde bu haksız şartın sözleşme metninden çıkarılmaması hâlinde, aykırılığın tespit edildiği her bir sözleşme için 3.126 Türk lirası idari para cezası uygulanacaktır.
(ii) Kanun’un 6’ncı maddesine aykırı olarak bir mal veya hizmetin satışından kaçınanlar hakkında aykırılığı tespit edilen her bir işlem veya sözleşme için 3.166 Türk lirasından az olmamak üzere satışından kaçınılan mal veya hizmetin tüm vergiler dahil toplam satış fiyatının yüzde onu kadar idari para cezası uygulanacaktır.
(iii) Tüketici kredisi sözleşmeleri ve konut finansmanı sözleşmelerine ilişkin olarak Kanun hükümlerine aykırılık hallerinde 15.800 Türk lirası idari para cezası uygulanacaktır.
(iv) Süreli yayın kuruluşlarınca düzenlenen promosyon uygulamaları bakımından Kanun hükümlerine aykırılık hallerinde süreli yayın kuruluşları hakkında 79.142 Türk lirası; aykırılık ülke genelinde dağıtımı yapılan süreli yayın ile gerçekleştirilmiş ise 1.583.405 Türk lirası idari para cezası uygulanacaktır. Aykırılığın devamı hâlinde, reklam ve ilanın durdurma zorunluluğunun doğduğu tarihten itibaren her sayı/gün için 158.305 Türk lirası idari para cezası uygulanacaktır.
(v) Kanun’da düzenlenmiş yenilenmiş ürünler hükmüne aykırılık hâllerinde ise yenileme yetki belgesi gerektiren mallarla ilgili olarak belgesi olmaksızın yenileme faaliyetinde bulunulması hâlinde 2.542.198 Türk lirası; yenilenmiş ürün satışında tespit edilen aykırılık ve eksikliklerle ilgili olarak her bir işlem için 2.540 Türk lirası idari para cezası uygulanır.
C. SONUÇ
1 Ocak 2025 itibariyle yürürlüğe giren yukarıda bahsedilen değişiklikler ile tüketici hakem heyetine başvuru için belirlenen parasal sınırlar ve 6502 sayılı Kanun hükümlerine aykırılık hâllerinde uygulanacak idari para cezaları %43,93 oranında artırılarak yeniden belirlenmiştir.
Daha fazla bilgi ve destek için info@lbfpartners.com adresinden bizimle iletişime geçebilirsiniz.
LBF Partners Hukuk Bürosu
e.copur@lbfpartners.com
